Wat word van die Afrikanervolk?

Twee hoogs intelligente en selfstandig-denkende bejaarde mense (onderskeidelik 82 en 90 jaar oud) vra my onlangs in afsonderlike gesprekke op dieselfde dag (toevallig?) dieselfde komplekse vraag : Wat word van die Afrikanervolk?

Ek dink nie één van hulle het 'n sodanig beslissende en finale antwoord van my as nie-gesaghebbende verwag as wat hulle eerder hul diepe kommer en kwelvrae met 'n volksgenoot wou deel nie.

Na my oordeel is dit nie net 'n kritieke vraag gerig aan volksgenote nie, maar word dit waarskynlik ook deur meerdere vrae vooraf gegaan soos : Bestaan daar hoegenaamd nog 'n Afrikanervolk en, indien wel, wáár bevind diegene hulle wat hulself nog volksgenote ag? Met die uitsondering van die ouer Afrikanergeslag, vind ek maar weinig verwysings na die volksgedagte in hierdie omgewing. Sodanige verbintenis en / of assosiasie het vir baie 'n verleentheid en irrelevant geword.

Veler senior volkslede sal vir ons sê dat volkswording,  -wees en  -voortbestaan veel te make het met die samewerking tussen volksouers (gesin), volksonderwysers (skool) en volksleraars (kerk). Vernietig dié innige band tussen hierdie drie, en jy vernietig 'n volk.

In 1972 reeds beweer M.A.S.Grundlingh dat  "die huidige geslag jongmense die enigste in die geskiedenis van die mensdom is vir wie die lotgevalle van sy voorgeslagte grotendeels onbenullig skyn te wees."  In 1969 het dr. A.L.Kotzé, voormalige Transvaalse direkteur van onderwys, gesê : "Maak 'n kind los van sy gesin, sy kerk en sy volk en hy / sy is 'n kandidaat om enige plek gewaai te word." Profetiese woorde, nie waar nie?

Een sosastiestokkie breek maklik, maar bondel baie stokkies saam en kyk of dit nóg so maklik gebreek kan word! Die Afrikanervolk word tans  "ontbondel"  en individueel  "gebreek".

Dat ons volk wél sal voortbestaan, ongetwyfeld onderworpe aan bepaalde voorwaardes, daarvan bly ek egter oortuig. Dit is net tragies dat so vele van ons bejaarde volksgenote hul oudag wroegend met kwelvrae oor hul volk moet slyt.

Pla Afrikaner se identiteit?

In sy artikel,  "Ras is maar 'n maaksel, eerder as wet van God" (DB,15.07.2008), sê prof. Jonathan Jansen : "...ons minister van arbeid, mnr. Membathisi Mdladlana...is 'n man wat baie suksesvol deur ons rasseverlede geïndoktrineer is."

Ek dink Jansen begaan 'n oordeelsfout. As jy vir die minister self sou vra, is ek seker hy is trots daarop om 'n swart man te wees, soos wat ek trots daarop is om 'n wit man te wees, ongeag ons  "rasseverlede".

Trots op wie jy is en identiteitsvorming is blykbaar vir sommige 'n probleem. Philda Essop het juis in haar knap artikel,  "So kan bruin mense hul uitdagings self aanpak" (DB,11.06.2008), só hierna verwys : "..die probleem in die bruin gemeenskap...is 'n gebrek aan leierskap en trots op wie jy is."

Essop wys op 'n sosiologiese wetmatigheid wanneer sy sê : "Ons móét onsself ophef."  Stem Jansen hiermee saam, of meen hy dalk dat die  "onsself"  plaasvervangend gesystap kan word?

Jansen erken hy kon nie sy studente oortuig  "dat ras slegs 'n maatskaplike konstruk is eerder as 'n identiteit wat deur die natuur bestel is of, nog erger, deur God uitgevaardig is"  nie. Hy beweer  "...dat dit sedert geboorte by hulle ingedril is dat daar vier  'bevolkingsgroepe'  is",  en  "Dié vier groepe durf ook nie   -   die gruwel van alle gruwels   -   saam slaap nie."

Wie, prof. Jansen, het dit by die plante-  en diereryk  "ingedril"  dat elkeen by sy soort sal hou en só hul identiteit oor eeue behou het? Is dit nie God se skeppingswette nie? En die mens dan?

U moet asseblief nie wit Afrikaners by implikasie verwyt omdat ons identiteitsbewus en  -bewarend ingestel en dáárom nie wil  "saam slaap nie". Die Afrikaner respekteer  "saamslaap"  as 'n bestendiger van identiteit óf as vernietiger daarvan. Gun ons asseblief dié keuse-vryheid, of het u 'n probleem met Afrikaner-identiteit?

Kontemporêre AB nié historiese AB nie

'n Familiebesoek in Limpopo-provinsie het my tydelik buite bereik van etlike uitgawes van Die Burger geplaas. Sodoende gaan prof. Piérre Theron, voorsitter van die Afrikanerbond-direksie, se artikel, "Gister en Vandag se boustene" (DB,25.06.2008), voorlopig verby. Hierin word beweer: "Die Afrikanerbond het pas sy 90ste bestaansjaar gevier", asook "...hoe die bond die Afrikanergemeenskap dien" nadat dit "...homself tussen 1990 en 1993 getransformeer" het "tot 'n oop organisasie".

Hierdie transformasie beteken, onder meer, 'n verskuiwing weg vanaf die Afrikanervolk na die "Afrikanergemeenskap" (met die begrip "Afrikaner" nou duidelik herdefinieer), en die toekoms van die Afrikanervolk verskuif het na "die toekoms van Suid-Afrika" binne 'n "nuwe republiek" ná 1994.

Op prof. Theron se bewering dat die Afrikanerbond (AB2) vanjaar 90 jaar oud is, lewer ek graag kommen- taar omdat ek daaromtrent van hom verskil.

Die Afrikaner Broederbond (AB1) wat A.N.Pelser in sy boek, "Die Afrikaner-Broederbond:Eerste 50 jaar",  beskryf, was in wese totaal anders as wat die (AB2) kontemporêr verteenwoordig. Na my beskeie oordeel is laasgenoemde in wese hoegenaamd nié 'n voortsetting van (AB1) nie.

Volgens Pelser is die verhaal van (AB1) sedert 1918, wat sigself vir volkseenheid beywer het, ook dié van 'n stryd tussen twee vorme van eenheid binne Afrikanergeledere, te wete dié van volkseenheid en politieke eenheid, wat nie altyd met mekaar te versoen was nie. In die aanloop tot die geboorte van (AB2) het Nasionale Party-politiek die oorhand oor volkseenheid gekry wat sou lei tot ontrou en verloëning van  (AB1)-ideale. Dominerende Nasionale Party-politiek sou (AB1) vernietig. Sedertdien het sowel die Nasionale Party as (AB1) in die Gilboa-swaard geval en tragies aan die eie hand gesterf.

Net so min as wat die Herstigte Nasionale Party, Konserwatiewe Party of Vryheids-front +  daarop aanspraak sal maak dat hul onderskeie ontstane terugdateer na 1914 met die stigting van die oorspronklike Nasionale Party, net so min kan die kontemporêre (AB2) daarop aanspraak maak dat sy ontstaan herlei kan word na 1918 toe (AB1) gestig is.

Moet dus asseblief nie daarop bly aanspraak maak dat dit dieselfde organisasie gebly het nie. Die (AB2) moet grootmoedig genoeg wees om te erken dat hy, vanweë sy radikale breuk met en vervreemding van (AB1), op grond van die vernietigende verpolitisering van (AB1) en die dure prysgawe van volkseenheid, nie meer dieselfde is en sy resente geboorte dus nié na 1918 teruggevoer kan word nie. Die kontemporêre (AB2) is beslis nié die historiese (AB1) nie!                           (ngn)