Antwoord in húl hande

EK vra my gereeld die vraag af: Sou jeughelde soos Dirkie Uys, Japie Greyling en Racheltjie de Beer vandag ook na die buiteland uitwyk soos ons jeug toenemend doen?


Dit is geen veroordelende vraag nie -- ek weet ook nie wat die antwoord is nie.

Wat ek wel weet, is dat van my kinders (heel begryplik) ook al na dié moontlikheid verwys het. Ek maak 'n gebedsaak daarvan.

Vir die Duitse jeug het Bismarck drie woorde van raad gehad: Werk, werk, werk. Dié raad pas dalk nie ons situasie nie, want ons jeug soek juis werkgeleenthede, maar vind dit nie. Nog later kon Bismarck dieselfde jeug slegs bloed, sweet en trane belowe. Daardeur het hy Duitsland verenig.

Dit laat my dink aan die verhaal van die gemeenskap aan die voet van 'n berg waarop 'n kluisenaarwysgeer gewoon het. Twee jongelinge wou hom as onwys ontmasker. Met 'n lewende voëltjie versteek agter die rug, besoek hulle hom en vra: "Lewe die voëltjie, of is dit dood?" As hy sou antwoord: "Die voëltjie lewe", sou hulle die voëltjie doodmaak. As hy sou antwoord: "Die voëltjie is dood", sou hulle hom lewend te voorskyn bring.

Die raadgewer het bedaard geantwoord: "My liewe jong vriende, die antwoord lê in jul hande."

Ouers moet seker maak dat hul kinders se name in Sy handpalms gegraveer is. In hierdie hande is ons hoop veranker.

Gaan Afrikaans oorleef?

In sy werk, Man's search for meaning, beskryf Viktor Frankl   -   mediese dokter en psigiater   -   die haglike konsentrasiekamplewe in die Tweede Wêreldoorlogse Duitse uitwissingskampe.

Hy onderskei drie reaktiewe ontwikkelingsfases in die psige van die kampbewoners : Die opname-, vestigings- en bevrydingsfase.

Die opnamefase is gekenmerk deur haas onverwerkbare skok en daaropvolgende traumatisering van die psige. Die psige kon die afgryse van die gaskamers en verbrandingsoonde net stapsgewys verwerk.

Vanweë sy beskermingsmeganisme het die insig dat alles verlore was, nie onmiddellik tot die psige deurgedring nie. Die traumatiese besef van totale uitwissing is vertraag.

Die verdwyning van gewaande hoop het daarna plek gemaak vir 'n siniese humorsin. Hiermee saam het 'n vreemdsoortige nuuskierigheid sy verskyning gemaak   -   'n weetgierigheid ingestel op die allesoorheersende vraag : Sal ek oorleef?

Vanweë die hopelose situasie het die vrees vir die dood verdwyn en het selfmoordgedagtes verskyn : Die dood bied uitkoms en die geëlektrifiseerde kampomheining is die roete daarheen. Die psige was toe voorberei vir die tweede fase   -   relatiewe apatie, 'n tipe emosionele dood.

Hoe lyk die psige van die Afrikaanssprekende? Sal ons taal oorleef? Is die Afrikaanssprekende se apatiese ingesteldheid teenoor sy taal nie 'n barometer van sy psige nie? Frankl kom tot die slotsom : Om te lewe, is om te ly, en om te oorleef, is dit nodig om sin te vind in dié lyding. Hieruit ontwikkel hy sy bekende logoterapie. Wat gaan Afrikaanstaliges uit hul taalsituasie leer en ontwikkel?