Ek verwys na twee sinne van J.du Toit se driesin-skrywe: "Ongelykheid in SA is geen toeval nie" (DB,03.04), waarvan die eerste lui: "Die 'ou koeie' wat dr.T.C.Breitenbach so graag begrawe wil sien, is nooit na behore omgesien nie." Laat ek eerlik erken dat ek nie mooi weet wat presies daarmee bedoel word nie. Afrikaanssprekendes wéét egter wat met "ou koeie" bedoel word en hoedat dit binne 'n velerlei van kontekste toepassing vind. My briefopskrif: "Los die ou koeie ter wille van versoening" (DB,02.04), dui immers op die spesifieke konteks waarbinne dit gebruik is - geen maklike konteks om daarbinne toe te pas nie.
Almal van ons, insluitend Du Toit, grawe tog sekerlik sóms "ou koeie" uit die sloot. As konserwatiewe Afrikaners nooit die Engelse vergewe het vir nagenoeg 34 000 kampsterftes, asook verlies van hul republikeinse onafhanklikheid nie, sou waarskynlik géén Afrikaner ooit pragmaties vir die liberale Engels-georiënteerde DA gestem het nie.
My beroep op Johann Maarman was dat, indien hy dan "ou koeie" uit die "polisiesloot" móét opgrawe, hy dit wel mag doen, maar dan op " 'n grondslag van billikheid, regverdigheid en, veral, op 'n gebalanseerde wyse." Is laasgenoemde, as kriteria vir "ou koeie" opgrawe, asook die opoffering om "ou koeie" te laat rus ter wille van broodnodige versoening - want wat is die alternatief - dalk te veel gevra vir Du Toit?
Met Du Toit se laaste sin: "Ongelykheid in dié land is geen toeval nie", kan ek my mee vereenselwig. Hoe daaraan inhoud gegee en vertolkend mee omgegaan word, is egter allesbepalend. Om te begin by S.J.du Toit se gedig, "Hoe die Hollanders die Kaap ingeneem het", is dalk een goeie beginpunt.
No comments:
Post a Comment