Leopold Scholtz (DB,03.12) en Heindrich Wyngaard (DB,08.12) skryf oor bruin mense wat nie, volgens verwagting, Afrikaans heelhartig ondersteun nie. Beide bied redes, en oplossings - boetedoening (Scholtz) en materiële kompensasie (Wyngaard) - daarvoor aan. Die vraag is óf hulle die primêre, of dalk eerder sekondêre, redes identifiseer.
Tesame met ons denke, intellektuele en skeppende vermoëns, psigiese vitaliteit en geheue - en nog meer - is ook taal 'n funksie van ons psige wat ons in staat stel om ons fisiese omgewing, sinvol kommunikerend naas ander, tot kulturele woonplek te omskep.
Indien taal dan 'n funksie van die psige is - en wêreldwyd kom daar 'n menigte van tale voor - beteken dit dat daar ook 'n aanienlike psige-verskeidenheid moet bestaan soos uitgedruk in 'n taleverskeidenheid. Kulturele-verskeidenheid, as "produkte" van psige-verskeidenheid, bevestig die voorafgaande.
Die Engelse, Duitse, Franse en Russiese nasionale psiges, saamgestel uit relatief homogene indiwiduele psiges, weerspieël onderskeibare tale en kulture as nie-identies. Waarom sal die psiges van bruin mense en Afrikaners nie ook van mekaar verskil, en ook neerslag vind in elkeen se ingesteldheid teenoor die Afrikaanse taal nie?
Khoitaalmense het hul taal sedert 1652 geleidelik verloor en vervang met Afrikaans soos, in hoofsaak, uit Nederlands ontwikkel. Is dié plaasvervangertaal vir Khoinasate 'n tipies psigies-eie taal? Laat bruin mense self oordeel. Nie-psigies-eie verengelsing was vir die ontwakende Afrikanervolkpsige 'n rede vir die Groot Trek.
Die taaltransformasiegolf, spoelende oor SA, is essensieel grondwetlik-ontoelaatbare aggressie van ANC-kant teen nie-Engelse moedertaalsprekers. Ons taleverskeidenheid is gesetel in ons psige-verskeidenheid wat die ANC wil transformeer tot 'n enkele ANC-verknegte psige. Om, daarom, Afrikaners en bruin mense se lojaliteit teenoor Afrikaans te probeer verklaar, verg, primêr, 'n ondersoek na die nie-identiese psiges van dié twee kultuurgroepe. (ngn)
No comments:
Post a Comment