Ons besoek 'n ernstig siek weermag-gepensioneerde swaer - wonende op 'n wildsplaas buite Thabazimbi in Limpopo - reeds drie maande in 1 Militêre Hospitaal, Voortrekkerhoogte, Pretoria.
Die afstand na die plaas is 1250 km en vandaar 'n verdere 200 km na Pretoria. Dié urelange rit bied ruim geleentheid vir allerlei denk- en verbeeldingsvlugte. Die verbyflitsende landskap voer my gedagtes terug na twee besondere historiese gebeurtenisse uit ons Afrikanervolksverlede: die Groot Trek en die Anglo-Boereoorlog.
Voortsnellende deur die (tegelyk historiese) SA-landskap, probeer ek my voorstel hoe die Voortrekkers met hul waens, gesinne - aandgodsdiens by lantern- en vetkerslig - en groot- en kleinvee, al gevare-trotserend, die ongetemde wildernis binne getrek het. Verkenners sou vooruit die beste roete soek; veral waar spruite en riviere oorgesteek kon word. Later sou uit sweetmergelend moeitevolle ontbossing vrugbare landerye tevoorskyn kom. Hieruit dié gedagte: dink ons nageslag nog met dankbaarheid terug aan dié baanbreker-pioniers?
In groot gerief snel ons voort op ons roete deur 'n oorlogslandskap van bietjie meer as honderd jaar gelede. Met heelwat verbeelding word die murasies van afgebrande plaaswonings sigbaar, en galopperende perdehoefslae, knarsende Engelse soldatestewels, geweervuurknetter en fluitende liddietskrapnel hoorbaar. By Springfontein, Bloemfontein, Brandfort en Klerksdorp staan tentery op tentery en uitgeteerde kinders agter doringdraadversperrings van Britse konsentrasiekampe. Dieselfde gedagterefrein: hou ons nog hulle nagedagtenis in ere?
Die roete na ons siekebesoek aan 1 Militêre Hospitaal loop langs die Voortrekkermonument verby, by uitstek dié simbool van ons volkswording. My vraag: wat weet ons Afrikanerjeug van ons volksverlede, 'n verlede wat die ANC aan't uitwis is op skool, maar waaraan ouers self ook verwaarlosend aandadig is? Wat sal ons reaksie wees indien dié monument ons deur nasionalisering ontneem sou word? Ek vermoed een van verlede-rugkerende apatie, want ons ly aan volkshistoriese miopie. (ngn)
No comments:
Post a Comment