Saturday 30 November 2002

Sterf 'vir' en nie 'in' Afrikaans

In 'n gesprek oor Afrikaans met 'n bruin Afrikaanssprekende kollega merk hy op dat hy "in", maar nie "vir" dié taal sal sterf nie. Dié gesigspunt ontleen hy aan 'n vroeëre uitspraak van prof. Jakes Gerwel.

Dié stelling verteenwoordig 'n tweeledig kategoriale indeling van Afrikaanstaliges: dié wat "in" en dié wat "vir" Afrikaans sal sterf.

Hoewel wyd vertolkbaar, sou sterf  "in" Afrikaans kon beteken die bloot passiewe, doeldienlike gebruik daarvan. Daarteenoor sou sterf  "vir" Afrikaans, eweneens wyd interpreteerbaar, kon beteken om beskermend standpunt in te neem, die taal te verdedig en dit aktief te bevorder.

En nou die slagystervraag: Kan 'n mens in alle billikheid van die nasate van Afrika-mense   -   baie vir wie Afrikaans in die loop van die geskiedenis 'n plaasvervangende eerste taal geword het op grond van die historiese verlies van die eie taal   -   verwag om lojaal te wees teenoor 'n taal waarvan die boustene oorwegend Europees van oorsprong is?

Die betrokke kollega beoordeel dié denkslagyster dat die meeste bruin mense waarskynlik net "in" Afrikaans sal sterf, as 'n ontoelaatbare veralgemening. Hy is daarvan oortuig dat daar baie bruin mense is wat "vir" Afrikaans sal sterf. Só, verseker ek hom, is daar ook talle blankes wat slegs "in" Afrikaans sal sterf.

Die voortbestaan van Afrikaans sal nie verseker word slegs deur 'n gewilligheid om "in" die taal te sterf nie, maar ook deur 'n bereidheid om "vir" die taal te sterf.

Dit is nou die tyd dat alle Afrikaanstaliges, ongeag velkleur, bereid moet wees om ook "vir" hul taal te sterf. Steek daarom die hand in eie taalboesem en verkry so uitsig oor ons meertalige taallandskap, insig in ons eie taaltoekoms en probeer bepaal hoe ver ons taalhorison nog die toekoms in strek.

No comments:

Post a Comment